Najciekawsze zwyczaje wielkanocne z całego świata

The most interesting Easter customs from around the world

Wielkanoc jest najważniejszym świętem chrześcijańskim, upamiętniającym zmartwychwstanie Jezusa Chrystusa. Obchodzi się je co roku w pierwszą niedzielę po pierwszej pełni księżyca wypadającej po pierwszym dniu wiosny. Podobnie jak w Polsce, na całym świecie powód do świętowania jest ten sam, jednak sposoby celebrowania różne. Poznajcie najciekawsze zwyczaje wielkanocne w innych krajach na całym świecie.

Zwyczaje wielkanocne w krajach anglosaskich

Wielkanoc w Anglii

W Anglii świętowanie Wielkanocy sięga czasów sprzed pojawienia się na owych ziemiach chrześcijaństwa. Podobnie jak w przypadku wielu innych świąt chrześcijańskich, również korzenie tradycji wielkanocnych sięgają zwyczajów pogańskich.

Angielska nazwa Easter przez językoznawców wywodzona jest od imienia Eostre – anglosaskiej i starogermańskiej bogini wiosny, świtu i płodności, władającej jednocześnie światem zmarłych.

Jedną z najbardziej znanych tradycji wielkanocnych w Anglii jest polowanie na pisanki. Na czym ono polega? To zwyczaj, który uwielbiają przede wszystkim dzieci. To właśnie one co roku w Wielką Niedzielę szukają czekoladowych, słodkich pisanek ukrytych przez dorosłych w ogrodzie. Ta wielkanocna zabawa pielęgnowana jest również za oceanem, w Stanach.

Typowo brytyjskim zwyczajem jest natomiast obdarowywanie przez królową zasłużonych starszych obywateli symboliczną sumą pieniędzy (to tzw. maundy money), pakowanych w skórzane białe i czerwone woreczki. Królowa co roku wręcza podarek tylu osobom, ile lat liczy sobie monarchini.

Wielkanoc w USA

W Stanach Zjednoczonych nie przywiązuje się tak dużej wagi do Wielkanocy, jak do Bożego Narodzenia, czy Święta Dziękczynienia. Celebruje się głównie Wielką Niedzielę. Zwyczaje wielkanocne w USA zbliżone są do tych w Wielkiej Brytanii. Urządza się więc polowanie na pisanki. Są też tradycyjne wyścigi z toczeniem jajek (tzw. Easter Egg Roll). W USA najważniejszy wyścig z udziałem rodzin zaproszonych przez prezydencką parę, odbywa się na trawniku przed Białym Domem. Ta tradycja wielkanocna sięga 1878 roku.

Wielkanoc w Australii

Jednym z najciekawszych australijskich zwyczajów wielkanocnych jest zastąpienie królika, wielkouchem (ang. bilby). Skąd taki pomysł? Króliki w Australii traktowane są jak szkodniki. Gryzonie zostały sprowadzone na kontynent przez brytyjskich kolonizatorów. W Australii tak im się spodobało, że na początku lat dwudziestych XX wieku ich liczbę szacowano na 10 miliardów! Króliki doprowadziły do wymarcia jednego z dwóch gatunków rdzennego gryzonia na kontynencie – wielkoucha. Drugi jest do dzisiaj na liście gatunków zagrożonych. Nic więc dziwnego, że Australijczycy nie przepadają za tradycyjnym wielkanocnym króliczkiem i w 1991 roku rozpoczęli kampanię zastępowania go wielkanocnym wielkouchem, co przełożyło się np. na wyroby cukiernicze wzorowane na tym rdzennie australijskim zwierzaczku.

Wielkanoc na Bermudach

Spośród zwyczajów wielkanocnych w innych krajach anglosaskich warto jeszcze wspomnieć o Bermudach. Mieszkańcy tych pięknych wysp oraz turyści, którzy licznie odwiedzają tę część brytyjskiego imperium, Wielki Piątek celebrują w zjawiskowy sposób. Tego dnia na wyspach odbywa się festiwal latawców.Tysiące, kolorowych, fantazyjnych konstrukcji zapełnia niebo nad Bermudami, co według miejscowych upamiętniać ma Wniebowstąpienie Chrystusa.

Najciekawsze zwyczaje wielkanocne w różnych krajach

Jak wyglądają zwyczaje wielkanocne w innych krajach na świecie? Przyjrzeliśmy się niektórym z nich.

Norwegia

Na dalekiej północy mieszkańcy Norwegii w okresie Wielkanocy zamieniają się w detektywów. Wszystko za sprawą tzw. Påskekrimmen. W dosłownym tłumaczeniu są to wielkanocne kryminały, w których skandynawowie zaczytują się w wielkanocny weekend. Jak widać w Norwegii jeden z najchętniej kultywowanych wielkanocnych zwyczajów ma charakter absolutnie świecki. Mieszkańcy z północy poza kryminałami lubią również aktywne świętowanie, dlatego bardzo często w tym okresie wyjeżdżają na narty.

Finlandia

Równie nietypowo jak Norwegowie Wielkanoc świętują ich sąsiedzi – Finowie. Jedną z fińskich tradycji wielkanocnych są dzieci w stroju czarownic, które na ulicach miast i miasteczek proszą dorosłych o czekoladowe jajka. Nieodłącznym atrybutem małych wielkanocnych czarownic są chusty na głowach i gałązki brzozy przyozdobione piórami.

Francja

Jakie tradycje wielkanocne spotkamy w innych niż skandynawskie krajach? We Francji, a konkretniej w mieście Haux, spróbować można ogromnego wielkanocnego omleta. Danie przyrządzane na głównym rynku jest jedną z głównych atrakcji turystycznych miejscowości. Nie co dzień można przecież podziwiać przygotowywanie omleta z 15 tysięcy jajek, zdolnego wykarmić ponad 1000 osób.

Hiszpania

Imponujące zwyczaje wielkanocne napotkać można również w Hiszpanii. W katalońskim miasteczku Verges co roku w Wielki Czwartek odbywa się specjalna procesja – La Danza de la Muerte, co oznacza taniec śmierci. I to właśnie śmierć w postaci 10 osób przebranych za szkielety jest głównym bohaterem tego zjawiskowego wielkanocnego wydarzenia. Ściągają na nie zarówno mieszkańcy z okolicznych miejscowości, jak i zagraniczni turyści ciekawi tradycji wielkanocnych z innych krajów.

Innym hiszpańskim miastem, gdzie barwne procesje w Wielki Tydzień (Semana Santa) przyciągają tłumy turystów, jest Sewilla. Tam świętujący wychodzą na ulicę z orkiestrami, w ozdobnych, kolorowych szatach. Te procesje i przemarsze organizowane są przez bractwa religijne. Każde bractwo ma inny strój. Elementem wspólnym są jednak szpiczaste kaptury, które zasłaniają twarze uczestników marszu. Poza członkami bractwa w procesji biorą udział również kobiety noszące na głowie specjalne welony (mantillas). Nazywane również płaczkami. Jest to grupka kobiet ubranych w czarne, odświętne stroje, na znak żałoby po Jezusie.

Grecja

Z rozmachem świętuje się zmartwychwstanie w Grecji. Na wyspie Korfu w Wielką Sobotę tradycja nakazuje zrzucić z okna na ulicę gliniany dzban. Tym sposobem ulice Korfu usiane są potłuczonymi naczyniami, które licznie lądują na chodnikach, co często obserwują tłumy mieszkańców i turystów.

Włochy

Z kolei we włoskiej Florencji elementem wielkanocnej tradycji jest wybuchowy wózek, tzw. Brindellone. Jest to około 9-metrowy ozdobny wózek, który w Wielkanoc ciągnięty jest przez miasto przez parę białych wołów. Wypełniony jest on sztucznymi ogniami. Odpala je arcybiskup podczas wielkanocnej mszy. Robi to z pomocą tzw. Colombiny – rakiety w kształcie gołębia, która wędruje do wózka wzdłuż rozciągniętego od ołtarza drutu. Zwyczaj w dawnych czasach zapewniać miał dobre zbiory.

Śmigus Dyngus i inne słowiańskie tradycje wielkanocne

W trakcie wędrówki przez wielkanocne zwyczaje w różnych krajach przyszła kolej na Polskę i inne słowiańskie nacje. Jedną z tradycji wspólnych zarówno dla Polaków, jak i Węgrów, jest polewanie się wodą w Wielkanocny Poniedziałek. W Polsce tradycja ta nosi dźwięczną nazwę Śmigusa Dyngusa. Na Węgrzech poza polewaniem wodą, praktykuje się też skrapianie perfumami i wodą kolońską.

Z Lanym Poniedziałkiem wiąże się inny tradycyjny symbol wielkanocny – pisanki. Dzięki nim kobiety mogły wykupić się z polewania wodą i suchą nogą przejść świąteczny poniedziałek. Pierwsze wzmianki o pisankach na polskich ziemiach pochodzą z X wieku.

W Czechach przetrwała z kolei tradycyjna wielkanocna symboliczna chłosta z pomocą wierzbowych witek. Mężczyźni po dziś dzień polują w drugi dzień świąt na kobiece łydki, a zwyczaj ten znany jest również w Polsce, na Śląsku.

Potrawy wielkanocne na świecie

Wielkanoc nie mogłaby się obejść bez tradycyjnych potraw wielkanocnych . Niemal w każdym kraju świętowanie przybiera nieco inny charakter, różnice widać też na stołach. Polacy nie wyobrażają sobie Wielkanocy bez żurku, czyli zupy na zakwasie z mąki żytniej. Zupa ta nie może się obejść bez dodatku jajka i białej kiełbasy. Ta druga króluje na polskich stołach wielkanocnych. Biała kiełbasa powstaje z niewędzonej mielonej wieprzowiny z dodatkiem wołowiny i cielęciny w cienkiej warstwie osłonek wieprzowych. Od dłuższego już czasu, niezbędną potrawą wielkanocną jest również kultowa sałatka warzywna z majonezem.

Jakie potrawy wielkanocne goszczą w innych krajach?

  • Niemcy – zupa z trybuli ogrodowej.
  • Francja – pieczony udziec jagnięcy.
  • Finlandia – deser mämmi, czyli długo pieczony deser z wody, mąki żytniej, słodu, melasy, odrobiny soli i zmielonej skórki pomarańczowej.
  • Wielka Brytania – hot cross bunns, czyli podawane na ciepło drożdżowe bułeczki z charakterystycznym zdobieniem w postaci krzyża. Do bułeczek dodawane są często rodzynki i kandyzowana skórka pomarańczy.
  • Włochy – Colomba Di Pasqua to aromatyczne włoskie ciasto formowane na kształt gołębicy. We Włoszech w Wielkanoc nie mogłoby zabraknąć również pizzy, choć ta tradycyjna, wielkanocna , czyli Pizza Chena bardziej przypomina nadziewany farszem chleb, niż pizzę znaną i lubianą na całym świecie.
  • Rosja – pashka (pascha), czyli delikatny, twarogowy deser z dużą ilością bakalii.
  • Argentyna – rosca de Pascua, czyli specjalny chleb udekorowany słodyczami i kandyzowanymi owocami.
  • Brazylia – paçoca de amendoim, to prosty słodko-słony deser z mielonych orzeszków ziemnych, cukru i soli.

Poznaj języki i Wielkanoc w innych krajach

Chcąc poznać zwyczaje wielkanocne i kulturę od kuchni, niezbędne są Wam języki. Dopiero eksplorując tradycyjne potrawy w miejscu ich pochodzenia, poznając opowieści przy wielkanocnym stole, będziecie mogli powiedzieć, że naprawdę poznaliście smak Wielkanocy w innych krajach.

Pierwszym krokiem na drodze do opanowania obcego języka jest dobór efektywnej metody nauki. Wybierając jeden z kursów SuperMemo, zyskujecie pewność, że łatwiej Wam będzie przyswoić nowe słownictwo, ponieważ kurs oparty jest na systemie inteligentnych powtórek. Ich częstotliwość dobierana jest przez algorytm indywidualnie, zgodnie z predyspozycjami każdego kursanta. Zwiększa to oczywiście efektywność nauki i prowadzi do szybszego opanowania podstaw, a także bardziej zaawansowanych umiejętności językowych.

Zanim jednak wybierzecie się w wielkanocną podróż dookoła świata, warto zaopatrzyć się w słowa, które na pewno przydadzą się podczas tej eskapady. Zacznijmy od Wielkanocy w Hiszpanii i hiszpańskich słów związanych z tym świętem:

  • la Pascua – Wielkanoc,
  • el Domingo de Ramos – Niedziela Palmowa,
  • Conejo de Pascua – zajączek wielkanocny,
  • El huevo de Pascua – pisanka.

Będąc podczas Wielkanocy w Niemczech, warto z kolei znać takie słówka:

  • das Ostern – Wielkanoc,
  • das Osterfrühstück – śniadanie wielkanocne,
  • geweihtes Ostermahl – święconka,
  • das Osterlamm – baranek wielkanocny.

Na koniec kilka przykładów francuskich słów związanych z Wielkanocą:

  • Pâques – Wielkanoc,
  • l’œuf de Pâques – pisanka,
  • le lapin de Pâques – wielkanocny zajączek,
  • Joyeuses Pâques! – Wesołego Alleluja!

Pamiętajcie jednak, żeby języków uczyć się na co dzień, nie tylko od święta, a wówczas na pewno będziecie mieli częste okazje do świętowania… postępów w nauce.